Son yıllarda yatırımcılar, İslami finans ilkelerine uygun yatırım araçlarına yönelerek faizsiz kazanç modellerini tercih etmeye başladı. Bu bağlamda Borsa İstanbul’da listelenen hisselerin İslami kriterlere uygunluğunu denetleyen MIATK (Merkezi İslami Analiz Takip Kurulu) gibi yapılar büyük önem taşıyor. Peki bir hisse senedi ya da yatırım aracı MIATK Katılım Endeksine uygun mu? Bu yazımızda MIATK Katılım Endeksi nedir, ne gibi kriterler taşır ve hangi yatırımlar bu endekse dahil edilebilir detaylıca ele alıyoruz.
MIATK Katılım Endeksi Nedir?
MIATK Katılım Endeksi, faizsiz finans ilkeleri doğrultusunda belirli kriterleri sağlayan şirketlerin hisselerinin yer aldığı bir borsa endeksidir. Bu endeks, yatırımcılara İslami finans prensiplerine uygun şekilde işlem gören şirketleri ayırt etme imkânı sunar.
MIATK Katılım Endeksi, Türkiye’deki faizsiz yatırımcılar için oluşturulmuş güvenilir ve şeffaf bir referans noktasıdır. Bu endeks, alım satım işlemlerinde helal-haram ayrımı yapma konusunda yatırımcılara büyük kolaylık sağlar. Faiz, alkol, tütün, kumar, silah ve benzeri İslami açıdan uygun olmayan faaliyetlerden elde edilen gelir oranları dikkate alınarak şirketlerin uygunluğu belirlenir. Bu yönüyle MIATK Endeksi, etik değerlere önem veren yatırımcıların borsada daha bilinçli kararlar almasını sağlar.
MIATK Katılım Endeksine Uygun mu?
MIATK Katılım Endeksi’ne girebilmek için şirketlerin bazı mali ve sektörel kriterleri sağlaması gerekir. Bu kriterler, yatırım yapılabilirliğin yanı sıra dinî uygunluk açısından da değerlendirilir.
Endeksin belirleyici kriterleri hem şirketin faaliyet alanı hem de mali tabloları üzerinden incelenir. Şirketlerin faaliyet gelirlerinin önemli bir kısmı İslami prensiplere uygun olmayan alanlardan geliyorsa bu şirketler elenir. Bunun yanında, borçlanma oranı, faiz geliri oranı ve nakit varlıklar gibi finansal göstergeler de analiz edilir. Örneğin, faizli borç oranı belirlenen sınırı aşan bir firma, endekse dahil edilmez. Ayrıca, katılım endeksinde yer alan firmaların düzenli olarak denetlendiği ve değişen piyasa koşullarına göre listeden çıkarılabildiği unutulmamalıdır.
MIATK Katılım Endeksine Uygun Şirketler Nasıl Seçilir?
Endekse dahil edilen şirketler, düzenli analiz ve değerlendirme süreçlerinden geçerek belirlenir. Bu süreçte şirketlerin bilanço yapıları, gelir kaynakları ve sektörleri detaylı bir şekilde incelenir.
Şirketlerin mali tabloları üç aylık ya da altı aylık periyotlarla değerlendirilir ve faaliyet alanlarının yanı sıra elde ettikleri gelirlerin niteliği sorgulanır. MIATK uzmanları tarafından yapılan bu inceleme, halka açık kaynaklardan elde edilen veriler doğrultusunda şeffaf bir şekilde gerçekleştirilir. Bu analizde şirketin helal olmayan gelirleri toplam gelir içinde %5’i geçiyorsa, söz konusu şirket endeksten çıkarılır. Bu yaklaşım, yatırımcının inanç temelli tercihlerine uygun ve etik yatırım yapılmasını sağlar.
MIATK Katılım Endeksinde Hangi Sektörler Yer Almaz?
Faiz, kumar, alkol, domuz ürünleri, silah üretimi gibi İslami kurallara aykırı sektörler endeks dışında bırakılır. Bu durum, helal yatırım ilkesine sadık kalmak isteyenler için ciddi bir filtreleme mekanizması sağlar.
MIATK Katılım Endeksi’nde yer almayan sektörler genellikle İslami kurallarla doğrudan çelişen faaliyet alanlarına sahiptir. Özellikle banka ve sigorta gibi faiz temelli iş modelleri, içki üretimi, tütün ürünleri, eğlence sektörü (kumar, bahis vs.) ve domuz eti işleme gibi alanlar kesin şekilde elenir. Bu şekilde yatırımcılar, yalnızca İslami ilkelerle uyumlu sektörlerde faaliyet gösteren firmalar arasında seçim yapma imkânına sahip olur. Ayrıca bu durum, hem ahlaki hem de finansal riskleri en aza indirme konusunda yatırımcıya katkı sağlar.
MIATK Endeksine Uygunluk Sürekli Denetlenir mi?
MIATK Endeksi’ne dahil olan şirketlerin uygunluğu sabit kalmaz; belirli aralıklarla yeniden değerlendirme yapılır. Bu da yatırımcılara güncel ve güvenilir bilgi sunar.
Endeksin güncelliğini koruması amacıyla, şirketler sürekli olarak takip edilir ve her mali dönem sonunda kriterler yeniden kontrol edilir. Eğer bir şirketin mali durumu ya da faaliyet alanı değişirse ve bu değişim endeksin kriterlerine aykırı hale gelirse, firma endeksten çıkarılır. Böylece yatırımcı, dinî hassasiyetlerine aykırı bir hisseye farkında olmadan yatırım yapmamış olur. Bu dinamik yapı sayesinde endeks, yatırımcıya güvenli bir yatırım rehberi sunar.
Sıkça Sorulan Sorular
MIATK Katılım Endeksi ile ilgili sıkça sorulan sorular şu şekildedir.
MIATK Katılım Endeksi nedir?
MIATK Katılım Endeksi, İslami finans ilkelerine uygun şekilde faaliyet gösteren şirketlerin hisselerinin yer aldığı ve yatırımcılara helal yatırım imkânı sunan bir borsa endeksidir.
Bir şirketin MIATK endeksine uygun olduğunu nasıl anlarım?
MIATK tarafından yayınlanan endeks listeleri düzenli olarak güncellenir. Şirketin bu listede yer alıp almadığı kontrol edilerek uygunluk tespit edilebilir.
MIATK Endeksi ile Katılım 50 Endeksi aynı mı?
Hayır, farklıdır. Katılım 50 Endeksi Borsa İstanbul tarafından oluşturulmuşken, MIATK farklı kriterlerle oluşturulan bağımsız bir analiz kurulu tarafından belirlenir.
MIATK Endeksine göre yatırım yapmak caiz mi?
Evet, MIATK tarafından onaylanan hisseler, İslami ölçütlere uygun kabul edildiği için caiz kabul edilir.
MIATK uygunluğu sürekli kontrol edilir mi?
Evet, şirketlerin uygunluğu belirli periyotlarla analiz edilir ve gerekirse listeden çıkarılır. Bu sayede yatırımcı güncel bilgiye ulaşır.
Endekse uygun olmayan şirketlerde hisse alırsam ne olur?
İslami kurallara uymayan şirketlerden hisse almak, faiz geliri elde etme riski taşıyacağı için dinî hassasiyetleri olan yatırımcılar açısından uygun olmayabilir.
MIATK Endeksine göre fonlar da var mı?
Evet, MIATK endeksini baz alan çeşitli katılım fonları mevcuttur. Bu fonlar, sadece endekse uygun hisseleri içerecek şekilde oluşturulur.
